De kracht van mindset: Hoe het je leven kan veranderen

Mindset van ondernemers

Sommige ondernemers hebben enorm succes met online marketing, terwijl anderen nauwelijks van dit medium gebruikmaken en hun doelgroep online niet weten te bereiken. Hoe kan dat? Grote kans dat hun mindset een van de sleutelfactoren is. Je mindset bestaat uit de overtuigingen die je hebt over jezelf en over de wereld om je heen. In dit hoofdstuk wil ik je helpen om je bewust te worden van jouw eigen mindset en je drie bevrijdende overtuigingen meegeven die je helpen om – voor het eerst of opnieuw – actief aan de slag te gaan met online marketing.

Statische of flexibele mindset?

Volgens Carol Dweck, een Amerikaanse psychologe die veel onderzoek gedaan heeft naar de mindset van mensen, bestaan er in de basis twee soorten mindset: een statische mindset en een flexibele mindset. Mensen met een statische mindset zijn gericht op stilstand, het handhaven van de status quo. Alles is zoals het is en daaraan valt niets te veranderen. Ze zijn vaak chagrijnig en cynisch, en hebben het gevoel dat de hele wereld tegen hen is. Het gevolg: ze komen niet in beweging, blijven in hun comfortzone en bereiken niets.

Wil je je verder kunnen ontwikkelen, dan is een flexibele mindset onontbeerlijk. Met een flexibele mindset ben je bereid om verder te kijken dan het bekende en het vertrouwde. Dan durf je te denken en te dromen over hoe het zou kunnen wórden. Om zo’n flexibele mindset te krijgen, moet je los durven laten wat jij als ‘waarheid’ beschouwt en open durven staan voor nieuwe ideeën en nieuwe ontwikkelingen.

Kennis is beperkt, want kennis beperkt ons tot de wereld die wij kennen en weten, terwijl verbeelding alles omvat wat er ooit zou kunnen zijn. – Albert Einstein

Een voorbeeld uit mijn eigen ervaring maakt het mindset-concept misschien wat concreter. Op een dag lag bij ons het internet eruit. Superirritant, want de volgende dag zou ik een seminar geven, en ik was van plan geweest om die dag van alles aan de voorbereiding te doen. Niet dus. Wat nu? Iemand met een statische mindset zou gefrustreerd geraakt en boos geworden zijn en heel verongelijkt naar de verhuurder zijn gestapt, ervan overtuigd dat de hele wereld tegen hem was. Maar iemand met een flexibele mindset denkt: hoe kan ik optimaal gebruikmaken van dit moment? Wat kan ik op dit moment doen om te groeien? Nu wilde het geval, dat ik me al een tijdje geleden had voorgenomen een podcast te maken. Maar ik hikte ertegenaan en had het steeds uitgesteld. Het antwoord was dus simpel: ik besloot eindelijk die podcast op te nemen.

En jij? Wat voor mindset heb jij? Heb je een flexibele mindset en durf je uit je comfortzone te stappen? Sta je open voor verandering, groei en nieuwe ideeën? Heb je zin om te gaan ontdekken wat je allemaal kunt bereiken met online marketing? Of heb je een statische mindset en blijf je liever op bekend terrein? Heb je ergens misschien stiekem het idee dat online marketing toch wel ont‑zet‑tend moeilijk is?

“Wat je nodig hebt, zijn nieuwe ideeën”

Om te groeien heb je geen nieuwe strategie nodig. Wat je nodig hebt, zijn nieuwe ideeën. Ideeën zorgen voor een doorbraak. Stel jezelf de volgende vraag eens: wat houdt mij op dit moment tegen om aan de slag te gaan met online marketing? Op het moment dat je deze vraag voor jezelf beantwoordt, heb je een nieuw idee. Stel dat je zegt: ik weet niet zo veel van social media. Dan heb je een idee: je moet je gaan verdiepen in social media. En op dat moment, wanneer je een idee hebt, gebeurt er iets in je hoofd. Er kunnen dan opeens allerlei belemmerende overtuigingen de kop opsteken: “Het is allemaal zo ingewikkeld… Ik weet niet waar ik moet beginnen… Ik kan het nooit zo goed als [vul zelf maar in]… Ik heb geen idee waar ik over zou moeten schrijven…”

Er zijn talloze stukken geschreven over ‘denken’. Over het algemeen komt het erop neer dat denken gezien wordt als het (innerlijk) interpreteren van wat je in de buitenwereld waarneemt. Nu zou ik er natuurlijk allerlei wetenschappelijke theorieën bij kunnen halen, gebaseerd op nieuw neurologische, psychologische en sociale inzichten. Feit is alleen is dat de wetenschap ook niet precies weet hoe denken in elkaar zit en hoe dat nu precies verband houdt met onze geest, ziel, gevoel, et cetera. Daarom houd ik het liever eenvoudig en baseer ik me op wat ik in de praktijk waarneem en gebruik.

Overtuigingen

Iedereen heeft bepaalde denkpatronen, die opgebouwd zijn uit overtuigingen en verhalen. Overtuigingen zijn meningen waarvan je je meestal niet bewust bent, maar waarin je gelooft omdat ze je ooit aangeleerd zijn door je ouders, op school of door allerlei (positieve of negatieve) ervaringen. Het zijn mentale waarheden. Voorbeelden van zulke overtuigingen zijn: ik ben hier niet slim genoeg voor of internet is nu eenmaal niets voor mij… of juist wel! Deze aangeleerde ‘waarheden’ bepalen hoe je op nieuwe situaties reageert en hoe je over gebeurtenissen denkt. En ze bepalen dus ook grotendeels hoe effectief en hoe succesvol je bent. Als je ervan overtuigd bent dat jij niet gemaakt bent voor online marketing, dan zul je er waarschijnlijk nooit aan beginnen. Ben je er echter van overtuigd dat het je gaat lukken, is de kans groter dat je ermee aan de slag gaat en dat het ook daadwerkelijk een succes wordt.

Verhalen

Op al deze overtuigingen zijn dan weer verhalen gebaseerd die we onszelf de hele dag door vertellen. Verhalen kunnen zowel positief als negatief zijn, en zijn er op gericht om alles wat je waarneemt te kunnen plaatsen. Het voordeel van verhalen is, dat ze lijn brengen in zaken die anders onsamenhangend en chaotisch zouden lijken. Ze hebben echter ook een nadeel: ze kunnen je voorzien van een enorm aantal struiken om je achter te verstoppen. Allerlei excuses en uitvluchten om toch vooral maar niet aan iets nieuws te hoeven beginnen.

In mijn trainingen gebruik ik jongleren regelmatig als instrument. Het is namelijk een prachtige metafoor voor loslaten, kaders scheppen en omgaan met tegenslag. Er zijn bij die trainingen altijd wel een paar mensen die ervan overtuigd zijn dat ze niet kunnen jongleren. Dit zijn vaak mensen met een statische mindset. Maar daar blijft het niet bij. Ze hebben vaak ook nog een heel verhaal paraat: hun verklaring waarom hun overtuiging klopt. Die verhalen beginnen meestal met woorden als omdat, maar of want. Zo hoor ik regelmatig: “Ik kan niet jongleren, want ik ben motorisch niet zo sterk. Ik laat altijd alles uit mijn handen vallen. Laat mij maar liever schrijven en lezen.” En telkens wanneer ze een bal laten vallen, zien zij zich bevestigd in hun overtuiging dat ze het niet kunnen. Maar als ze die overtuiging eenmaal los durven laten, verandert hun reactie volledig. Als er een bal valt, zien ze het als een uitdaging om het nog eens te proberen. Hun nieuwe overtuiging en verhaal luiden dan als volgt: “Ik kan best jongleren, want daarvoor heb ik alleen maar werkende handen en een werkend hoofd nodig. En die heb ik! Ik zal dus wat moeten oefenen, maar dan gaat het me gewoon lukken, net als iedereen.”

Er is geen zekerheid, alleen verloren tijd
als je de angst regeren laat. – Ralph van Manen

Het veranderen van overtuigingen

Het lastige van denkpatronen is dat ze deels onbewust zijn. Vergelijk het maar met een plant. De verhalen die je vertelt – en die je dus vaak ook wel (her)kent – zijn het deel van de plant dat zich boven de grond bevindt. Maar de onderliggende overtuiging, de wortel, is minstens zo belangrijk, al zie je die niet. Je weet ongetwijfeld dat je bij het onkruid wieden ook de wortels moet uittrekken, anders blijft het onkruid steeds weer de kop opsteken. Zo werkt dat ook met overtuigingen. Een plant die niet past in je gedachtentuintje, moet je met wortel en al uit de grond trekken. Alleen zó kan er een echte verandering plaatsvinden en krijgen andere planten de kans om te groeien. Wanneer je je bewust wordt van je (belemmerende) overtuigingen, kun je ermee aan de slag. Je kunt ze veranderen! Daarvoor wil ik je graag drie tips meegeven.

Kennis en kunde

Soms denk je weleens dat je iets niet kunt, maar als je het probeert, dan lukt het toch. Als kind, toen je voor het eerst die angstaanjagende zeven meter onder water moest zwemmen. Of toen je als beginnende ondernemer je eerste offerte moest versturen. Zo’n moment dat je dacht: ik kan het niet. Maar je oefent, je volgt een cursus of training, je waagt de sprong in het diepe… en opeens blijk je het toch te kunnen! Dit is een doorbraakmoment voor je overtuigingen. Een succeservaring.

Vier je succeservaringen

Wanneer je zo’n succeservaring hebt, is het belangrijk dat je dat moment herkent, erkent en vervolgens ook bewust viert. Negeer je deze ervaringen, dan zul je geen overtuigingen doorbreken. Zorg daarom voor nieuwe ervaringen en vier je successen. Sta er bewust bij stil!

Verander je sociale omgeving

Ik merk regelmatig dat veel deelnemers aan onze trainingen omringd worden door mensen die hen demotiveren en hen ontmoedigen om de volgende stap te zetten. En eigenlijk is dat best een begrijpelijke reactie: op het moment dat jij als ondernemer wilt gaan groeien, gaan de mensen om je heen zich opeens realiseren dat er dingen zullen gaan veranderen. En dat willen ze vaak niet: veel mensen hebben maar het liefst dat alles bij het oude blijft. Als je hier meer over wilt lezen, kan ik je het boek De Droomgever aanraden, geschreven door Bruce Wilkinson. Een fantastisch boek, dat helemaal gaat over Gewoon die uit Normaal wil vertrekken. Zorg er dus voor dat je je omringt met mensen die je stimuleren, je uitdagen en je aanmoedigen.

Drie bevrijdende overtuigingen

Tot nu toe heb ik het vooral gehad over belemmerende overtuigingen. Maar gelukkig bestaat er een alternatief: bevrijdende overtuigingen. Even terug naar mijn voorbeeld over het jongleren. De beperkende overtuiging is dan: ik kan niet jongleren. Maar dan ga je oefenen. Je ontwikkelt nieuwe kennis en vaardigheden. Er staan mensen om je heen die je aanmoedigen: “Je kunt het! Hou vol! Probeer het nog eens!” En dan… houd je die ballen opeens in de lucht: je succeservaring. Die vier je: je juicht, geeft high fives. Zo verandert je overtuiging van ‘ik kan niet jongleren’ in ‘ik kan wel jongleren’. Iedereen heeft zijn of haar eigen beperkende overtuigingen. Overtuigingen die ons verhinderen te groeien. Het is daarom de kunst – en de uitdaging – om je nieuwe overtuigingen eigen te maken. Een nieuw geloofssysteem. Overtuigingen die je helpen groeien.

In de Bijbel wordt dat heel mooi verwoord: Zelfs als je geloof maar zo klein is als een mosterdzaadje, is alles mogelijk. Als je dan tegen een berg zegt: ‘Ga eens opzij,’ dan gaat die berg opzij. (Matt. 17) Een prachtig voorbeeld.

Overtuiging 1: Alles is groei

Alles wat goed gaat, is groei. Alles wat slecht gaat, is groei. Dingen die lukken en dingen die mislukken: alles is groei. Er worden geen fouten gemaakt in dit leven: het leven is een proces. Je leert zowel van je successen als van je mislukkingen. Neem daarom regelmatig de tijd om te reflecteren op hoe de dingen gegaan zijn. Maak notities van wat je geleerd hebt. En krijg je een keer te maken met tegenslag, of lukt het je even niet om vooruit te gaan, zie dat dan als groei. Alles is groei.

Overtuiging 2: Er is altijd een oplossing

Er is altijd een oplossing! Altijd? Al-tijd! Er is altijd een oplossing, voor elk probleem. Mijn definitie van een probleem is ‘een realiteit die niet overeenkomt met je verwachtingen’. Dát is een probleem. En daaruit volgt dat er geen problemen bestaan, zolang je je verwachtingen maar bijstelt wanneer je realiteit verandert. Ja, dat is makkelijk gezegd… tenzij je je realiseert dat alles groei is.

Ik heb veel meegemaakt en ik heb veel gezien. Ik ben in de eerste achttien jaar van mijn leven, zoals je misschien wel weet, twaalf keer verhuisd. Ik heb ook meegedaan aan een aantal projecten, waarbij ik gewerkt heb met Oegandese kinderen die in de oorlog de verschrikkelijkste dingen hebben meegemaakt. En zelfs daar zag ik dat alles groei is. Bij zo’n project ontmoette ik Simon. Hij was gedwongen om voor de ogen van zijn beste vriend diens moeder neer te schieten en was ontvoerd om als kindsoldaat te gaan vechten. Een paar jaar later werd hij opgevangen in een rehabilitatiecentrum… net als zijn vriend. Ze keken elkaar aan en hij was doodsbang, omdat hij verwachtte dat zijn vriend wraak zou willen nemen. Ze begonnen allebei te huilen en omarmden elkaar. En die vriend zei: “Ik heb het je vergeven, want ik heb hetzelfde meegemaakt.” Het is een van de momenten die een enorme impact op mij hebben gehad, juist omdat het laat zien dat het zelfs in die omstandigheden mogelijk is om dingen te zien als groei.

Overtuiging 3: duizenden mensen zijn mij al voorgegaan

Voor welke uitdaging je ook staat, en wat je probleem ook is: er zijn duizenden, zo niet honderdduizenden mensen die je zijn voorgegaan. Denk jij dat je de enige bent die ertegen opziet om te beginnen met online marketing? Absoluut niet! Leg contact met mensen die op hetzelfde kruispunt hebben gestaan en hebben geleerd hoe ze verder moesten, die dezelfde vragen hebben gehad en antwoorden hebben gevonden. Je kunt beter leren van andermans problemen: dat scheelt je veel tijd, geld en energie.

“De wereld is zoals jij zelf van binnen bent.” – Steven Covey

En nu jij…

Hoe kijk jij naar de wereld?
Welke overtuigingen moet jij doorbreken?
En welke stappen ga jij de komende dagen zetten?