Wat is leiderschap? Een gids voor succesvolle leiders

Wat is leiderschap nu eigenlijk? Een hele relevante vraag voor jou als je wilt opschalen, mensen om je heen verzamelt of je team wilt uitbreiden. Maar ook als je een young professional bent en net in een leidinggevende functie zit of een leidinggevende functie ambieert.

De competenties van een succesvolle leider

Een paar jaar geleden is er onderzoek gedaan door de Harvard Business Review onder 332 mensen met de vraag: ‘Welke competenties dicht jij toe aan succesvolle leiders?’ en daar kwam een lijst met competenties uit. 38% van de mensen zei: ‘Het is ongelooflijk belangrijk dat een leider weet te inspireren en motiveren. Dat hij mensen aantrekt en dat hij mensen laat geloven in de ideeën die hij heeft, zodat ze zelf in beweging komen om deze te realiseren.

37% van de ondervraagden noemde: ‘Integriteit, eerlijkheid, betrouwbaarheid en ethos’. Leiders die succesvol zijn, zijn leiders waarop je kunt bouwen. Een volgende 37% voegde hieraan toe: ‘Problemen analyseren en oplossen’. Leiders zijn mensen die ook daadwerkelijk problemen zien en kijken wat de oorzaak is van het probleem: de rootcause. Ze lossen de routcause op, zodat de oppervlakkige problemen niet meer terugkomen. Daarnaast komt qua leidinggevende competenties ook ‘resultaatgericht zijn, helder en krachtig communiceren, samenwerking en teamwork stimuleren en relaties opbouwen’ voorbij.

Als je kijkt naar de antwoorden op de vraag van bovengenoemd onderzoek, is één ding heel relevant: het merendeel van de genoemde eigenschappen is een competentie. De conclusie die je hieruit trekt, is dat leiderschap te leren is. In onze tweedaagse leiderschapstraining ‘Praktisch Leiderschap’ krijg je een hele toolbox om leiderschap ook daadwerkelijk te leren.

Leiderschap en intrinsieke motivatie

Laten we eens kijken naar wat uitspraken over leiderschap.

Generaal Dweight Eisenhower, een voormalig Amerikaans president, zei: ‘Leadership is the art of getting someone else to do something you want done, because he or she wants to do it’. Leiderschap is andere mensen laten doen wat jij gedaan wilt hebben, omdat ze dit zelf willen. Dat is interessant! Iemand iets laten doen wat jij gedaan wilt hebben, omdat iemand hiervoor intrinsiek gemotiveerd is. De vraag hierbij is: ‘Hoe krijg ik mensen intrinsiek gemotiveerd?’

Elon Reeve Musk, een Canadees-Amerikaans ondernemer, zei: ‘A company is just a group of people that have gathered together to create a product or service. Een bedrijf is niets meer dan een groep mensen die samenkomen om een product of service in de markt te zetten. Hij merkt daarbij op: ‘The success of that company is depending on how talented or hard working that group is and to a degree to which they are focused cohesively in a good direction’. Het succes van het bedrijf is afhankelijk van hoe getalenteerd de groep mensen is, hoe hard ze werken en de mate waarin de groep een focus heeft om doelen te bereiken. Als je kijkt naar de bedrijven van Elon Musk, o.a. The Boring Company, Tesla, SpaceX, is hij heel goed in:

• mensen verzamelen;
• een heldere visie neerzetten;
• mensen gas erop laten geven om een doel te realiseren.

Dit is wat een succesvol leider doet…

Een succesvol leider heeft heel erg helder:

–    Waarom bestaan we?
–    Wat is de reden dat we hier gestart zijn?
–    Wat is de visie?
–    Waar willen we naartoe?
–    Wat is het doel?

Een strategisch plan met milestones uitzetten en een groep mensen verzamelen, inspireren en motiveren om strategisch stap voor stap de visie te realiseren. Dat is wat een succesvol leider doet.

De grote vraag is: ‘Hoe doe ik dat in de praktijk?’. Hoe neem ik als leider die mensen mee om mijn visie te realiseren? Daarom leiderschap in vijf stappen:

1. Creëer een visie

Hoe creëer je een visie? Je hebt ongetwijfeld wel eens gehoord van SMART-doelen: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Een visie vereist wat anders dan SMART. Het doel, het strategisch plan moet SMART zijn, maar de visie moet SLIM zijn. Bart van den Belt beschrijft dit in zijn boek ‘Fluitend veranderen’.

SLIM staat voor:

–    Specifiek, we moeten wel weten wat we gaan doen;

–    Levendig, het moet beeldend zijn, er moeten verhalen over verteld worden;

–    Inspirerend, het moet mij uitdagen om mijzelf te stretchen;

–    Meetbaar, ik moet weten wanneer ik het doel heb gerealiseerd.

Als leider is het nodig dat je een visie creëert, die mensen kopen: ‘They have to buy into the vison’. Op het moment dat mensen jouw visie ‘kopen’, zijn ze automatisch aangetrokken om die visie te realiseren en vragen ze zichzelf af: wat gaan we doen, wat hebben we nodig en hoe kunnen we dit doen? Dan gaan ze waarschijnlijk al om hulp vragen: ‘Help mij om dit voor elkaar te krijgen’. Of ze beginnen gewoon te lopen. Een heldere visie bepaalt de duidelijkheid en snelheid van de acties.

2. Stel SMART-doelen

Je moet doelen stellen. Je kan een prachtige visie hebben, maar wat ga je doen om deze te realiseren? Je hebt ‘milestones’ nodig. Jouw doelen moeten SMART zijn. Dat wil zeggen: je gaat onderweg om jouw doel te bereiken en je weet op een gegeven moment dat je het doel hebt bereikt.

3. Communiceer de te behalen doelen

Jouw langetermijnvisie vereist middellange termijn doelen. Het bereiken van deze doelen en het vieren van het behalen van de doelen zorgt voor de motivatie om de volgende stap te zetten. En om te zeggen: ‘Als we dit kunnen, dan kunnen we dat ook’.

Jouw doelen moeten worden gecommuniceerd. De langetermijnvisie en de middellange termijn doelen moeten worden gecommuniceerd in korte termijn acties. Stel jezelf daarbij de volgende vragen:

–    Wat gaan we doen?
–    Wie gaat het doen?
–    Wanneer wordt het gedaan?
–    Zijn de doelen helder voor iedereen?
–    Gelooft iedereen in de doelen?
–    Kunnen we samen de doelen bereiken?
–    Wat hebben we nodig om deze doelen te realiseren?

Als mensen de langetermijnvisie kopen: ‘if they buy into the long term vision’, dan zijn ze ook in staat om de korte termijn doelen op te pakken. Deze doelen dienen heel helder te worden gecommuniceerd, en bovenal expliciet. Ze dienen afgebakend te zijn: duidelijk voor de hele organisatie.

4. Creëer verbondenheid met elkaar en met jouw organisatie

Daarna moet er alignment oftewel verbondenheid worden gecreëerd tussen jou en jouw mensen. Inventariseer het volgende bij de mensen die de door jou gestelde doelen gaan behalen:

–    Geloof jij dat deze doelen relevant zijn om de visie te bereiken?
–    Geloof je in de visie?
–    Ben je in staat om het te doen?
–    Ben jij de juiste persoon op de juiste plek?

Vraag jezelf daarbij af:
–    Is er alignment tussen de mensen die deze doelen moeten gaan realiseren?
–    Hebben de mensen de juiste competenties?
–    Geloven mensen erin?
–    Zijn mensen er enthousiast over?

5. Doelen haal je samen en vier je samen

Tot slot: zet jouw mensen in beweging: dit is de visie, dit zijn de doelen, dit zijn de stappen die jullie gaan zetten. Go! Vertrouw in je mensen en laat het proces los. Zij kunnen dit beter dan jij en daarom heb je ze nodig. Zorg ervoor dat als ze vragen hebben, ze altijd bij jou terecht kunnen.

Check in met je klanten, medewerkers en je team als je doelen hebt. Check in met ze en zorg ervoor dat je het samen voor elkaar krijgt en dat je de successen samen viert.

Hopelijk was deze blog nuttig en helpt het jou om een beeld te krijgen wat leiderschap is.

Laat het me weten door jouw reactie hieronder te geven.