Situationeel leiderschap: Een effectieve aanpak voor elke situatie

Als leider is het belangrijk dat je per situatie weet hoe je je team kunt motiveren, inspireren en zaken kunt delegeren. Door je leiderschapsstijl af te stemmen op de situatie bereik je betere resultaten, dit noemen we ook wel situationeel leiderschap. Hieronder een aantal tips om te bepalen welke leiderschapsstijl effectief is.

Er zijn vier leiderschapsstijlen die je kunnen helpen:

De delegerende leider

Geschikt voor: Gemotiveerde en capabele medewerkers

De delegerende leider besteedt veel van de werkzaamheden uit aan zijn mensen en geeft ze een bepaalde beslissingsbevoegdheid. Doordat de medewerkers veel werkzaamheden overnemen van de manager heeft de manager meer tijd voor andere zaken.

Deze leiderschapsstijl is vooral toepasbaar als je als manager voldoende vertrouwen hebt in de motivatie en het kunnen van je werknemers. Door de medewerkers een bepaalde vrijheid te geven blijven zal de motivatie verder toenemen. Zorg er wel voor dat je voldoende tijd vrij kan maken voor de werknemers als blijkt dat ze echt vastlopen.

De coachende leider

Geschikt voor: Niet gemotiveerde, maar capabele medewerkers

Een coachende leider richt zich, zoals de naam al doet vermoeden, vooral op het coachen van zijn medewerkers. Managers die voor deze leiderschapsstijl kiezen hebben vaak te maken met capabele medewerkers, maar bij wie de motivatie ontbreekt. Dit zie je vaak wanneer er sprake is van ingrijpende veranderingen binnen het bedrijf.

Focus op gezamenlijke doelen, maar luister ook naar je medewerkers. Wat zijn hun behoeften en hoe kan jij als manager hier in voorzien? Durf taken uit handen te geven en vertrouw op de bekwaamheid van je mensen.

Het is bij deze leiderschapsstijl belangrijk om voldoende de ‘vinger aan de pols’ te houden om te zien of de werkzaamheden wel doorlopen. Waak er echter voor dat je niet continu bovenop je mensen zit. Dit werkt demotiverend.

De instruerende leider

Geschikt voor: Gemotiveerde, maar (nog) niet capabele medewerkers

Als instruerende leider heb je veelal te maken met medewerkers die wel willen, maar niet op het gewenste niveau zitten. Maak gebruik van de motivatie van de medewerker, maar begeleidt hem of haar waar nodig.

Geef de medewerker de ruime om vragen te stellen en wees ook voldoende aanwezig om deze vragen te kunnen beantwoorden en feedback te geven. Probeer de juiste balans te vinden tussen zelf ontdekken door de medewerker (verhogen van de motivatie) en begeleiding (verbeteren zelfstandigheid).

De corrigerende leider

Geschikt voor: Niet gemotiveerde en (nog) niet capabele medewerkers

Doordat de medewerkers niet capabel zijn en de motivatie ontbreekt is de corrigerende leider eigenlijk de schoolmeester van vroeger. Jij bepaalt de doelen en hoe het team deze doelen gaat bereiken. Er vindt geen overleg plaats met de medewerkers.

Over het algemeen is dit een ongewenste situatie en wil je als manager dit zo snel mogelijk ombuigen. Dit kan alleen niet van de ene op de andere dag. Daarom is het goed om te kijken naar quickwins om de motivatie en/of de bekwaamheid van de medewerkers te verhogen en hier voldoende aandacht aan te besteden. Geef bijvoorbeeld duidelijke en opbouwende feedback als de medewerker zich op een bepaald gebied moet ontwikkelen.

Vier de successen

Welke leiderschapsstijl je ook inzet, probeer het succes van het team te vieren. Dit verhoogt de motivatie en het zelfvertrouwen van de medewerkers.