Cirkel van invloed en betrokkenheid
Soms zou je willen dat je de hele wereld kon veranderen. Alles aanpakken zodat het beter bij jezelf past. Maar er zijn grenzen aan wat je kunt beïnvloeden. Wanneer je verantwoordelijkheid neemt voor iets waar je geen invloed op kunt uitoefenen, dan voer je een zinloze strijd. Als je leert wat je wel en wat je niet kan beïnvloeden kan dat veel rust bieden.
In dit artikel wil ik je de cirkel van invloed en de cirkel van betrokkenheid uitleggen, de twee cirkels die Steven Covey heeft beschreven in zijn boek ‘The Seven Habits of Highly Effective People’, plús een derde cirkel die ik zelf heb toegevoegd in mijn boekje ‘Fluitend Veranderen’. En juist die derde cirkel is tegenwoordig essentieel voor mensen die in organisaties werken.
1: de cirkel van betrokkenheid
De eerste – buitenste – cirkel is de cirkel van betrokkenheid. Volgens Steven Covey zijn er talloze zaken waar wij als mens mee te maken krijgen en waar we een mening over hebben, maar waar wij niets aan kunnen veranderen. We zijn er betrokken bij, maar we hebben er verder geen invloed op. Denk bijvoorbeeld aan het weer buiten. Je zou misschien nog een regendans kunnen proberen, maar ik waag te betwijfelen of dat echt zinvol is. Er zal niets veranderen: het weer is nu eenmaal zoals het is. Of stel, je hebt te maken met een collega die continu zit te klagen. Je hebt hem er al op aangesproken, je hebt hem al geprobeerd te coachen of te sturen, maar er verandert niets. Zo’n collega zit in jouw cirkel van betrokkenheid. Het is belangrijk dat je geen aandacht geeft aan wat zich in de cirkel van betrokkenheid bevindt. Steek er geen energie in, want het levert je niets anders op dan een energielek.
2: de cirkel van invloed
De tweede cirkel die Covey beschrijft, is de cirkel van invloed. Daarin bevinden zich al die zaken die je wél kunt beïnvloeden, waar je zelf iets aan kunt veranderen. In de cirkel van invloed bevindt zich bijvoorbeeld een collega die bij je komt omdat hij met een probleem zit. Je kunt hem helpen, omdat hij open staat voor hulp. Ook hoe goed (of hoe slecht) je in je vel zit, valt in je cirkel van invloed. Je staat ’s ochtens op, kijkt naar buiten en denkt: hoe is het weer vandaag? Dan kun je het weer an sich niet beïnvloeden, maar je hebt wel in de hand hoe je erop reageert. Zorg ervoor dat je je focust op die dingen waar je ook daadwerkelijk invloed op hebt: zo houd je energie en plezier in je werk – en in je leven.
3: de cirkel van verantwoordelijkheid
Covey schreef dit boek in 1989, toen de meeste organisaties nog volledig hiërarchisch waren ingericht. Dat wil zeggen: de baas zegt wat je moet doen, en jij moet luisteren. Tegenwoordig wordt er echter steeds meer van je verwacht dat je zelf meedoet, nadenkt en verantwoordelijkheid neemt, dat je zelfsturend werkt en resultaatverantwoordelijk bent. En voor je het weet, word je gevraagd om mee te praten over van alles en nog wat. Het gevoel bekruipt je dat je overal invloed op hebt en je gaat gebukt onder alles wat je vindt dat je moet doen. Eén van de dingen die ik daarom meegeef in mijn trainingen, is dat er nog een derde cirkel is: de cirkel van verantwoordelijkheid.
De cirkel van verantwoordelijkheid ligt weer binnen je cirkel van invloed. Immers, niet alles waar je invloed op hebt, daar hoef je ook daadwerkelijk iets mee te doen. En dat kan je zó veel rust, vrijheid en ademruimte geven! Bedenk daarom voor jezelf, op het moment dat je merkt dat je ergens invloed op kunt uitoefenen, of je er ook (bijvoorbeeld vanuit je functie) verantwoordelijk voor bent. Als het antwoord ‘ja’ is, dan zul je er iets mee moeten doen. Daar word je immers voor betaald. Maar er zijn ook veel zaken waar je weliswaar een mening over hebt, en waar je ook invloed op kunt uitoefenen, maar waar je niet verantwoordelijk voor bent. Dan is het goed om je af te vragen of je bereid bent om die verantwoordelijkheid op je te nemen. Deze stap is cruciaal om ervoor te zorgen dat je geen burn-out krijgt of overspannen raakt.
Het is aan jou…
Deze stap, deze bewuste keuze, zorgt ervoor dat je proactief kunt worden. En dat is nu precies het verschil tussen mensen die leiding geven aan zichzelf en plezier, rust en balans ervaren, en mensen die overspannen raken, te veel doen en uiteindelijk uit balans raken. Wie van de twee wil je zijn? Als je bij de eerste categorie wilt horen, focus je dan alleen op die dingen waar je verantwoordelijkheid voor draagt en maak in specifieke situaties een bewuste keuze of je de verantwoordelijkheid op je wilt nemen. Ik wens je daarbij veel succes!